طبقه‎بندی و تناسب اراضی برای توسعه‌ی مناطق محروم در چهارچوب اقتصاد مقاومتی مطالعه موردی: شهرستان ریگان، جنوب شرق استان کرمان*

author

Abstract:

حفظ منابع خاک و آب، توسعه‌ی پایدار و اشتغال­زایی در مناطق محروم و روستایی به­عنوان یکی از مهمترین راهبردهای مدیریت دانایی محـور در کشـور مطـرح می­باشد. مطالعات خاک‌شناسی، قابلیت آبیاری، طبقه­بندی استاندارد و تناسب اراضی برای اصلاح یا جایگزینی کاربری فعلی و همچنین روش­های نوین آبیاری به­منظور افزایش راندمان مصرف آب در بخش کشاورزی و افزایش ارزش افزوده تولیدات کشاورزی قدم مهمی برای دستیابی به اقتصاد مقاومتی محسوب می­شود. در این­راستا، مطالعه­ای در شهرستان ریگان، واقع در جنوب شرق استان کرمان انجام­شد. منطقه‌ی مورد­ نظر بسیار محروم بوده و این تحقیق از نظر تولید فرصت­های شغلی برای مردم و الگو قرار­گرفتن برای مناطق مجاور مهم می­باشد. اهداف اصلی این تحقیق امکان­سنجی اصلاح و ایجاد قابلیت­های جدید در منابع خاک و آب اراضی منطقه به­منظور رفع یا کاهش محدودیت­ها در بهبود یا تغییر نوع بهره­وری از اراضی و ارتقاء اقدامات مدیریتی در منطقه می­باشد. جهت نیل به اهداف فوق، مطالعات میدانی ازقبیل مکان­یابی و حفر 23 خاک­رخ و انجام 160 نمونه­برداری از خاک­های منطقه انجام­شد. با استفاده از سایر داده­های کمکی مانند تصاویر ماهواره­ای، نقشه­های زمین­شناسی، پستی و بلندی، اطلاعات هواشناسی، مطالعات پیشتر انجام­شده و نتایج تجزیه و تحلیل­های آزمایشگاهی، اقدام به تهیه نقشه­های موضوعی مختلف مانند ارزیابی منابع اراضی، طبقه­بندی استاندارد و قابلیت آبیاری اراضی برای دو روش آبیاری سطحی (سنتی) و موضعی (مدرن) شد. سپس ارزیابی تناسب فعلی و آتی اراضی برای سه نوع بهره­وری اراضی شامل گندم آبی، یونجه و خرما صورت­گرفت. اراضی منطقه در سه شکل ظاهری دشت دامنه­ای، فلات و مخروط­افکنه آبرفتی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان­دادند که خاک­های منطقه بر اساس روش جامع رده­بندی خاک­ها در دو تحت رده Salids و Gypsids جای می­گیرند. از­جمله محدودیت­های قابل اصلاح اراضی منطقه می­توان به شوری و قلیائیت، لایه سخت­کفه و پستی و بلندی و محدودیت­های غیرقابل اصلاح نیز به اقلیم، مقدار زیاد سنگریزه خاک سطحی و عمقی اشاره­کرد. با توجه به وجود منابع آب زیرزمینی و پس از انجام عملیات عمرانی و تغییر روش آبیاری و اعمال یک مدیریت کارآمد می­توان تمام منطقه را که در شرایط بایر هستند، به زیر­کشت انواع بهره­وری­های مناسب (زراعی و باغی) اختصاص ­داد. بخشی از منطقه که دارای قابلیت کاربری کشاورزی است، برای تیپ بهره­وری گندم و یونجه درکلاس تناسب S2 و تمام منطقه برای خرما در کلاس­های تناسب S1 و S2قرار می­گیرند. در نهایت می­توان گفت تحقق برنامه­های توسعه نواحی روستایی، محرومیت­زدایی و اهداف اقتصاد مقاومتی در بخش منابع آب­و­خاک با اعمال مدیریت مناسب قابل دست‎یابی می­باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عوامل مؤثر بر مشارکت جوامع محلی در پروژۀ احیای اراضی جنگلی تخریب‌یافتۀ شهرستان ریگان، استان کرمان

استفاده از مشارکت مردمی در حفظ و احیای منابع طبیعی به‌عنوان یک نیاز و ضرورت مطرح است، به‌طوری‌که تأکید بر مشارکت مردم در تصمیم­های مرتبط با منابع‌‌طبیعی آسان­ترین راهکار حفظ این منابع ارزشمند است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت جوامع محلی در پروژۀ احیای اراضی جنگلی تخریب­یافته در شهرستان ریگان استان کرمان انجام گرفت. بدین منظور با استفاده از روش تحقیق توصیفی و فن پیمایش، 360 نفر ا...

full text

موانع اجتماعی و سازمانی مشارکت جوامع محلی در پروژه احیای چشم‌‌اندازهای جنگلی و اراضی تخریب‌‌یافته (مطالعه موردی: شهرستان ریگان استان کرمان)

پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی موانع مشارکت جوامع محلی در پروژه احیای چشم‌‌اندازهای جنگلی و اراضی تخریب‌‌یافته شهرستان ریگان استان کرمان انجام شد. این پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بود. با استفاده از شیوه نمونه‌‌گیری تصادفی چندمرحله‌‌ای، 120 نفر از ساکنان پنج روستای تحت پوشش پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش‌نامه بود که کارشناسان روایی آنرا تأیید کردند. پایایی پرسش‌نامه نیز با مقدار ضری...

full text

واکاوی موانع فراروی کارآفرینی خانگی در نواحی روستایی با تأکید بر اقتصاد مقاومتی از دیدگاه دانشجویان جهادگر بسیجی به مناطق محروم (مطالعه موردی: دهستان کامفیروز، شهرستان مرودشت)

کارآفرینی در مقیاس کوچک در قالب کسب و کار در منزل و کارهای خانگی به عنوان راهکاری مهم برای ایجاد اشتغال و درآمد در سراسر جهان محسوب می­گردد و در کشور ما می­تواند مسیری میانبر برای تحقّق اقتصاد مقاومتی باشد. لیکن اگر چه مشاغل خانگی یکی از زمینه­های مناسب فعالیّت اقتصادی زنان، به ویژه در مناطق روستایی به شمار می­رود، توسعۀ آن با موانع و محدودیت­های متعدّدی رو به رو است. بر همین اساس پژوهش حاضر، با ه...

full text

تحلیل خصوصیات ساختاری سرمایه اجتماعی در استقرار مدیریت اجتماع‌محور روستایی (مورد مطالعه: شهرستان ریگان، استان کرمان)

مدیریت اجتماع محور جوامع روستایی یکی از موضوعات مهم و در اولویت کشور است که باعث تسهیل و کاهش هزینه دورۀ گذار توسعه در یک منطقه می‌شود. بر همین اساس ضروری است تمامی مسئولان مربوطه برای دستیابی به این مهم در تعامل باشند. در این میان تقویت سرمایه اجتماعی و به ویژه خصوصیات ساختاری سرمایه اجتماعی که شامل جنبه‌های قابل لمس‌تر مفهوم سرمایه اجتماعی است، کنشگران را قادر به ارتباط مؤثر با یکدیگر می‌کند....

full text

استفاده از روش ویکور برای سنجش تناسب اراضی برای کشت زعفران در محیط ساج (مطالعه موردی شهرستان ملایر)

اقلیم، توپوگرافی و کاربری اراضی از مهم‌ترین مؤلفه‌های محیطی هستند که استعداد و قابلیت تولید محصول زراعی در یک منطقه به آن­ها وابسته است. در این تحقیق با استفاده از داده‌های اقلیمی از قبیل دما، بارش، تعداد روزهای یخبندان و ساعات آفتابی و رطوبت نسبی مربوط به مراحل فنولوژیکی رشد زعفران و داده‌های منابع زمینی از قبیل لایه‌های توپوگرافی و کاربری اراضی که با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست 8 مربوط...

full text

بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر برخی خصوصیات فیزیکی خاک (مطالعه موردی: شهرستان بافت استان کرمان)

با توجه به اختصاص آمار بیشترین تغییر کاربری اراضی کشور به استان کرمان، این تحقیق به منظور تعیین اثر تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات فیزیکی خاک انجام شد. برای این منظور 6 سایت با شرایط اکولوژیکی مشابه شامل مرتع قرق (NG)، مرتع تحت چرای شدید (HG)، مرتع با گونه غالب شیرین بیان و تحت چرای متوسط(MG)، اراضی شخم‌خورده جهت برداشت شیرین بیان (Gl T)، دیمزار (D) و دیمزار رها شده (F) در منطقه جمال آباد شهرستا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 15  issue 48

pages  133- 152

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023